Science fiction już za chwilę
Zmiana paradygmatu to w rozumieniu, które tu preferujemy, zmiana niemal wszystkiego. W nauce zmianę paradygmatu wiąże się z rewolucją pojęć i teorii, jakie tworzą jej elementarne podstawy. W tym sensie na przykład Łobaczewski zmienił paradygmat wypracowany przez Euklidesa. Zmianą paradygmatu była też mechanika kwantowa, która uzupełniła dominującą dotąd niepodzielnie fizykę newtonowską. To właśnie dzięki niej, a nie Newtonowi, człowiek wkroczył w świat mikrocząstek i jest w stanie pojąć nowe zjawiska w kosmosie.
A przecież nie o wysiłku naukowym chcę tu opowiedzieć. Zmiana paradygmatu w zjawiskach cywilizacyjnych ma tę samą siłę, co w nauce, albo jest jeszcze potężniejsza. Doprowadza do ruiny dotychczasową wizję świata, wywraca fundamenty myślenia o człowieku, społeczeństwie, państwu, jego roli. Podgryza jak kornik filary aksjologii, jedne wartości obala, inne wynosi na szczyty. Przekonuje do innego myślenia i innej organizacji wysiłku indywidualnego czy zbiorowego. Krótko mówiąc, zmiana paradygmatu to rewolucja w podejściu do świata.
Czy mamy dziś do czynienia ze zmianą paradygmatu? Tego jeszcze nie wiemy, choć wielu ludzi myślących zmaga się z taką właśnie intuicją. Zmiana paradygmatu wiązała się dotąd z wielkimi przemianami cywilizacyjnymi. Nie zawsze był to...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta