Artefakty rwą się do domu

źródło: Getty Images

Muzeum Brytyjskie posiada największą kolekcję brązów z Beninu spośród wszystkich placówek muzealnych na świecie. Czy choć część tych dzieł wróci do Afryki?

ADRIAN BĄK Rośnie presja wywierana na europejskie muzea, by zwróciły Afryce to, co wywieziono z niej w czasach kolonialnych. Czy jesteśmy u progu epoki powrotów dzieł sztuki?

Emery Mwazulu Diyabanza wchodzi do muzeum Quai Branly w Paryżu i kieruje się w stronę ekspozycji zawierającej m.in. XIX-wieczną drewnianą afrykańską figurkę przedstawiającą żałobnika. Bierze ją w ręce, demontuje z podtrzymującej podstawy i wynosi z sali, krzycząc przy tym, że przyszedł po to, by odebrać przedmiot, który z Afryki zabrali kolonizatorzy. Wszystko transmituje na żywo przez platformę internetową. Ochrona muzeum zatrzymuje go dopiero kilka minut później, gdy próbuje wynieść figurkę na zewnątrz.

Do zdarzenia doszło w czerwcu 2020 r. Wspólnie z kilkoma innymi osobami, które wówczas mu towarzyszyły, Kongijczyk został ukarany finansowo. Miesiąc później wywiad z Diyabanzą przeprowadził dziennik „New York Times". „To, że musiałem zapłacić, aby zobaczyć to, co zostało zabrane siłą – dziedzictwo, które należało do moich przodków – to właśnie skłoniło mnie do podjęcia takiego działania" – tłumaczył aktywista.

Wcześniej Diyabanza podobne akcje przeprowadził w kilku w innych muzeach w Europie. Toczy się przeciwko niemu kilka postępowań. Akcje wywołują krytykę, ale zyskują też sympatyków. „Jako pierwszy wprowadził w życie coś, co od dawna istniało w wyobraźni wielu" – mówiła w wywiadzie dla stacji Deutsche Welle francuska historyczka sztuki Benedicte Savoy.

Dwa milimetry kunsztu

Budowa ma się...