Kontrola operacyjna bez kontroli konstytucyjnej

Pod koniec czerwca 2021 r. Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie w sprawie zgodności z konstytucją RP niektórych przepisów regulujących stosowanie przez policję i inne służby ochrony państwa czynności operacyjno-rozpoznawczej, jaką jest kontrola operacyjna, która nazywana jest potocznie – choć nieprawidłowo – podsłuchem pozaprocesowym.

Trybunał kilkukrotnie już wypowiadał się na temat omawianych przepisów. Wystarczy wspomnieć wyrok TK z 30 lipca 2014 r. w sprawie K 23/11 oraz wyrok TK z 12 grudnia 2005 r. w sprawie K 32/04. W orzeczeniach tych sformułowano kilka kluczowych warunków, które muszą być spełnione odnośnie regulacji dotyczącej czynności operacyjno-rozpoznawczych. Pomimo częściowego wdrożenia przez ustawodawcę dyrektyw wypływających z ww. orzecznictwa, stan regulacji w tym zakresie wciąż pozostawiał wiele do życzenia, na co zwracała uwagę m.in. Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo (zwana również Komisją Wenecką) w wydanej opinii na temat tzw. ustawy inwigilacyjnej z 2016 r.

Standardy legislacyjne

Szansą na podniesienie standardów legislacyjnych w zakresie zasad stosowania kontroli operacyjnych, były wnioski prokuratura generalnego oraz rzecznika praw obywatelskich, złożone jeszcze w 2015 r., które kwestionowały niektóre postanowienia ustaw policyjnych dotyczące kontroli operacyjnej. Niestety, Trybunał nie rozpoznał ich merytorycznie, albowiem postępowanie w sprawie zostało umorzone (postanowienie z dnia 30 czerwca 2021 r., K 32/15). Trybunał poczynił jednak kilka uwag na temat kontroli operacyjnej, które wymagają komentarza.

Pierwszy chronologicznie wniosek złożył prokurator generalny 12 listopada 2015 r. Zarzucił on, iż zaskarżone przepisy ustaw...