Bóg znowu czegoś od nas chce

źródło: Mirosław Owczarek

Ostatnie 30 lat to epoka posthistoryczna. Czas, w którym bardzo chcieliśmy, ale nie potrafiliśmy zapomnieć o romantyzmie. Teraz, kiedy złudzenie końca historii rozwiewa się na naszych oczach, odżywa odwieczny romans polskiej kultury. Z tym wszystkim, co w nim irytuje, niepokoi i porywa.

Wizja końca „końca historii" napełnia nas bojaźnią i drżeniem. A może wcale nie powinna? Być może otwierają się właśnie drzwi, które nie tylko wpuszczą do świata chaos i pożogę, ale również wypuszczą nas z jakiejś wielkiej pułapki. Zasadzki, jaką sami na siebie zastawiliśmy. To nie TA historia, historia jako taka najpierw się skończyła, a teraz znowu odżywa. Swego kresu u początku lat 90. doczekała się PEWNA historia. Opowieść, która miała swoich autorów, dramat reżyserowany przez ludzi takich jak my. Nawet jeżeli twierdzili oni, że jedynie odczytują ukryty głębiej sens, są tylko ustami, przez które przemawia obiektywny duch dziejów, to albo świadomie kłamali, albo też zwyczajnie się mylili.

Istnieją co najmniej dwa powody, dla których koniec takiego właśnie końca historii powinien napełniać nas otuchą i nadzieją. Po pierwsze dlatego, że na ołtarzu tej dziejowej religii złożeni zostali Polacy. Idea końca historii pojawiła się wkrótce po dokonaniu ostatniego rozbioru Rzeczypospolitej i nie brakowało w XIX wieku takich, którzy nie dostrzegaliby związku między tymi faktami. Różniono się jedynie w kwestii wyciąganych z niego wniosków.

Zdaniem jednych zniknięcie Polski było ostatnią wolą umierającej właśnie historii, warunkiem koniecznym dla jej szczęśliwego spuentowania, a droga do nowej, wspaniałej, posthistorycznej Europy prowadziła po trupie...