Dziecko, to nie dla ciebie historie

autor zdjęcia: FoKa / Forum

źródło: Rzeczpospolita

Ujsoły od Radkowa dzieliło nieco ponad 300 kilometrów, ale podróż trwała dwa dni. Pociąg toczył się spacerowym tempem, co chwilę przystając – czasem na kolejnych dworcach, a czasem w środku pola. Na zdjęciu przesiedleńcy z Kresów wschodnich w drodze na ziemie zachodnie, 1945 rok

autor zdjęcia: PAP

źródło: Rzeczpospolita

Na zdjęciu: ostatnie grupy wysiedlanych Niemców opuszczają Polskę. Legnica, 1947 r. Punkt etapowy Państwowego Urzędu Repatriacyjnego

– Gdzie jedzieta? – zagadnął Anię chłopczyk w potarganym swetrze i połatanych spodniach. – Na Zachód! – odparła z dumą. Choć nie rozumiała, dlaczego tam jadą, to czuła się tak, jakby wystrzelono ją na Księżyc. – A wy? – Jeszcze dalij! – odkrzyknął bez zastanowienia.

Historia zaczęła się dla mojej babki w październiku 1945 roku. I to nie tylko w tym sensie, że dziś jest to najdawniejsza data, którą potrafi powiązać z konkretnymi wydarzeniami ze swojego życia. Tego pamiętnego miesiąca spotkała historię – w całym jej majestacie i grozie.

Choć wczesna młodość Ani przypadła na czas wojny, dziewczynka pozostawała błogo nieświadoma tego potężnego zwarcia państw, ludzi i maszyn. Ominęły ją najgorsze skutki wojennej zawieruchy, a te, które dotarły w okolice Sołki, brała za normalną kolej rzeczy. Trudności ze zdobyciem jedzenia, ostrożność matki, która zakazywała włóczenia się z dala od domu, nawet w towarzystwie starszego rodzeństwa, wielomiesięczna nieobecność ojca – wszystko to było dla niej po prostu codziennością. Innego świata nie znała.

W 1945 roku była już wystarczająco duża, by zacząć powoli rozumieć, co się dzieje poza granicami Sołki. Ten proces przyspieszył wstrząs, którego doznała właśnie w październiku.

– Wyjeżdżomy z Łujsoł – obwieściła pewnego dnia matka.

Na Anię, która nie wyściubiła do tej pory nosa dalej niż kilka kilometrów od rodzinnej wsi, ta informacja spadła jak grom z jasnego nieba. Natychmiast zaczęła dopytywać, gdzie jadą.

– Na Zachód – odparła matka.

Do dziś cała moja rodzina używa odruchowo tego słowa...