Mir Jafar, człowiek, który sprzedał Indie

autor zdjęcia: NationalPortraitGalleryLondon/National Portrait Gallery/Forum

źródło: Rzeczpospolita

„Spotkanie Roberta Clive’a i Mira Jafara po bitwie pod Palasi”, obraz Francisa Haymana

Są w historii świata postacie, których działania decydowały o losach państwa czy narodu, z którego się wywodzili. Tak też było w przypadku Mira Jafara, Araba i szyity, który został pierwszym nababem Bengalu pod panowaniem brytyjskim.

Mir Jafar Ali Khan Bahadur urodził się w 1691 r. w Kumilli w Bangladeszu. Jego ojcem był Sayiid Ahmed Najafi (mirza Mirak). Mir Jafar przywędrował do Indii jako poszukiwacz przygód i praktycznie bez grosza przy duszy. Dzięki swojej inteligencji i sprytowi zdobył zaufanie nababa Alivardiego Khana (1671–1756). Tytuł nabab oznaczał wicekróla w Zachodnim Bengalu, Biharze i Orissie – prowincjach indyjskiego imperium Wielkich Mogołów. W połowie XVIII w. potęga i znaczenie Wielkich Mogołów osłabły i w poszczególnych regionach ogromnego subkontynentu indyjskiego władzę sprawowali nababowie, których przyrównać można do udzielnych książąt dzielnicowych prowadzących własną politykę gospodarczą i kulturalną.

Alivardi Khan awansował Mira Jafara na stanowisko bakshiego, czyli zaufanego człowieka lub doradcy nababa. Mir wykazał się męstwem podczas wojen, a nawet ocalił życie siostrzeńca nababa Saulata Junga w Katak. Jednocześnie w głowie Mira zrodził się pomysł, aby obalić nababa i zająć jego miejsce. Intrygi wyszły na jaw i nabab oddalił Mirę, ale ten wcale nie zrezygnował ze swoich planów zdobycia stanowiska nababa. Następcą Alivardiego Khana, który zmarł w 1756 r., został jego 23-letni wnuk Siraj ud-Daulah. Był on ostatnim niezależnym nababem Bengalu. Siraj był synem Zaina ud-Dina, władcy...