Podmiotowość 2.0

autor zdjęcia: ANDREW CABALLERO-REYNOLDS/AFP

źródło: Rzeczpospolita

Po ostatnim szczycie NATO można przypuszczać, że w zamian za brak realnej perspektywy członkostwa w sojuszu, Zachód będzie chciał w relacjach z Ukrainą przesunąć punkt ciężkości na kwestię członkostwa w UE. Ukraina ma prawo czuć rozczarowanie, bo liczyła od razu na jedno i na drugie. Z polskiej perspektywy wygląda to jednak zupełnie inaczej. Na zdjęciu przygotowania do wystąpienia Joe Bidena w Wilnie 11 lipca

Wiele z rzeczy, które jeszcze niedawno wydawały się niezmienne, pewne już wcale nie są: dominacja kapitalizmu w światowej gospodarce, pokój w Europie, relacje wewnątrz Unii Europejskiej czy priorytety w NATO. To jednak nie musi oznaczać, że to, co przyjdzie, będzie dla Polski gorsze.

Często możemy dziś usłyszeć brzmiące dramatycznie, ale też efektownie opinie dotyczące sytuacji w świecie i w Europie, które mówią, że to, co było, skończyło się, że nic nie będzie takie jak przedtem i takie, jakie znaliśmy. Pomijając zbędną emfazę takich ocen, trzeba nie tylko zgodzić się z nimi, ale także spojrzeć na nie przez pryzmat naszej polskiej sytuacji. Rozdział trzech dekad pozimnowojennego świata faktycznie dobiegł końca dla Polski. Był to jednocześnie okres wyjątkowego rozwoju dla naszego państwa i społeczeństwa. Czy ten koniec oznacza także kres dobrych perspektyw dla nas?

Wzrost liczby zagrożeń, szczególnie ze strony agresywnej Rosji, mnoży możliwe pesymistyczne scenariusze dla naszego kraju, najgorszego scenariusza wojny nie wyłączając. Oby nigdy się nie zmaterializował. Jednak koniec pozimnowojennego świata nie musi wcale oznaczać utraty potencjalnych szans, zważywszy choćby wzrost naszego własnego potencjału.

Wykorzystanie polskiego potencjału będzie jednak wymagało zdolności do nowych wysiłków, czegoś, co można nazwać podmiotowością 2.0, pozwalającą odpowiedzieć na wyzwania przynajmniej w trzech zasadniczych dla naszej przyszłości obszarach: zachodzących zmian paradygmatu kapitalizmu na świecie, nieuchronnej zmiany logiki funkcjonowania integracji europejskiej i charakteru Unii Europejskiej oraz nowego geopolitycznego czynnika – Ukrainy...