Heroiczny akt oporu

źródło: Rzeczpospolita

Wystawa „SS-Sonderkommando Sobibor. Niemiecki obóz zagłady 1942–1943”. Na pierwszym planie jej centralny element: gablota o długości 25 metrów z reliktami poobozowymi

autor zdjęcia: Państwowe Muzeum na Majdanku (2)

źródło: Rzeczpospolita

Ściana Pamięci i przylegający do niej pas kamieni wyznaczają drogę do komór gazowych

Mija 80. rocznica największego masowego mordu, jakim była koordynowana przez Odila Globocnika akcja „Reinhardt”, która pochłonęła 2 miliony ludzkich istnień. Niestety, to wydarzenie wciąż za mało rezonuje w powszechnej świadomości. Rozmowa z Tomaszem Kranzem, dyrektorem Państwowego Muzeum na Majdanku

14 października 1943 roku w niemieckim nazistowskim obozie zagłady w Sobiborze wybuchło powstanie więźniów. Jakie znaczenie to wydarzenie miało dla historii Holokaustu?

Należy podkreślić, że to Niemcy jako pierwsi nazwali je powstaniem, co pokazuje ogromne znaczenie historyczne tego wydarzenia. Zaangażowani w konspirację więźniowie mówili raczej o ucieczce. Chcieli w ten sposób uratować się przed niechybną śmiercią, by po wojnie – jak pisała Zelda Metz – „powiedzieć światu o zbrodniach Sobiboru”.

Większość Żydów, którzy przyłączyli się do buntu, zginęła. Końca wojny doczekało ok. 50 powstańców – a więc niespełna 10 proc. ludzi przetrzymywanych w obozie w charakterze robotników przymusowych. Nie ulega jednak wątpliwości, że powstanie zakończyło się powodzeniem, chociaż nie wierzył w to do końca nawet jego inicjator Aleksander Peczerski. W warunkach obozu zagłady, gdzie na porządku dziennym było terroryzowanie i mordowanie uwięzionych, w ciągu trzech tygodni udało się przygotować i skutecznie zrealizować precyzyjny plan zbrojnego buntu – to doprawdy zakrawa na cud. Był to jeden z najbardziej heroicznych aktów oporu w czasie II wojny światowej.

Ci, którzy przeżyli, wypełnili testament pomordowanych. Opowiedzieli historię Sobiboru. Bez tego nasza wiedza...