Zgubne skutki ekonomizacji życia

autor zdjęcia: freshidea/AdobeStock

źródło: Rzeczpospolita

Zachodowi grozi duchowa i polityczna klęska. Aby jej uniknąć, potrzebne byłyby daleko idące zmiany, przede wszystkim ponowne poddanie aktywności ekonomicznej wymogom moralności, uznanie, że istnieją wartości wyższe niż tylko te ekonomiczne. Boję się jednak, że Zachód nie jest do tego zdolny.

Gdy na różne sfery życia patrzymy w kategoriach nakładów i uzyskanych zwrotów z nich, inwestycji i zysku, gdy coraz więcej elementów ludzkiej egzystencji postrzegamy jako towar, czyli rzecz, która jest do kupienia i sprzedania – jest to ekonomizacja życia. Znakiem procesu, który próbuję tutaj opisać, jest oderwanie od moralności coraz większych obszarów życia, z pracą, nauką i polityką na czele. Ta pierwsza staje się jedynie środkiem do zdobywania środków materialnych koniecznych do przetrwania jednostki. Pozbawiona głębszego sensu moralnego zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym przyczynia się do marnowania talentów i zdolności poszczególnych osób, i do jałowości życia całych społeczeństw.

Jest to część pogłębiającego się procesu utraty sensu życia ludzkiego. Trudno go bowiem odnaleźć na dłuższą metę w utowarowieniu człowieka, traktowaniu go przez niego samego, jak i otoczenie społeczne, jako przedsiębiorstwa, którym trzeba umieć zarządzać, aby uzyskać zysk. Widomym znakiem owego utowarowienia są rozpowszechnione dzisiaj idee budowania „osobistej marki”, układania strategii zdobywania sukcesu przez widzialność medialną (głównie internetową) czy manipulowania swoją osobowością w celu wypełnienia oczekiwania urynkowionego otoczenia. Owych manipulacji...