Fantastyczny Pan D.

autor zdjęcia: Polona

źródło: Rzeczpospolita

autor zdjęcia: Polona

źródło: Rzeczpospolita

Historia najpoczytniejszego pisarza przedwojennej Polski zakończyła się 20 września 1939 r. w miejscowości Kuty. Około godziny 10 kapral Tadeusz Dołęga-Mostowicz zginął, kiedy samochód, którym jechał, został ostrzelany.

Niewielu z przedwojennych autorów popularnych przeszło czytelniczą próbę czasu. Mało kto pamięta twórczość Aleksandra Błażejowskiego czy Adama Nasielskiego. Pisarze kryminałów czy brukowych romansideł, kochani niegdyś przez tłumy, zniknęli gdzieś w mroku dziejów. Istnieje jednak wyjątek – Tadeusz Dołęga-Mostowicz, którego twórczość i pełne legend życie niezmiennie fascynują czytelników, a oni nie tylko chętnie sięgają po adaptacje jego twórczości, ale i oryginalne teksty.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz urodził się w Głębokim, majątku ziemiańskim na Białorusi, w rodzinie średniozamożnej, ale bynajmniej nie biednej. W końcu była to polsko-białoruska szlachta. Niemniej prym wiodła w niej polska tożsamość, bo kultywowano w niej tradycję uczenia się na pamięć „Pana Tadeusza”. Z Głębokiego po wstępnej nauce trafił Dołęga-Mostowicz do szkół wpierw w Wilnie, a potem w Kijowie. Potem zaś po służbie wojskowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej udał się do stolicy odrodzonej Polski.

Warszawa na początku lat 20. ubiegłego wieku nie była miejscem przyjaznym do życia, Dołęga niczym George Orwell w Paryżu musiał żyć gdzieś na marginesie i doświadczył prawdziwej biedy, mieszkając w najgorszych dzielnicach wielkiego miasta. Niemniej przyniosło to wielki pożytek jego twórczości.

Wreszcie dzięki protekcji zaczął pracować jako korektor w „Rzeczpospolitej”. Z jego...