Od białych do czerwonych

źródło: Rzeczpospolita

Życiorys jednego z najbardziej znanych polskich ekonomistów Aleksego Wakara to historia pełna zwrotów akcji. 75 lat temu dawny kontrrewolucjonista, zapewne szukając uwiarygodnienia w oczach komunistów, zaapelował o przekształcenie SGH w uczelnię socjalistyczną. Ale przeszłość się o niego upomniała.

Białogwardzista, ekonomista, w czasie okupacji współorganizator konspiracyjnego szkolnictwa wyższego, po wojnie członek PPR i PZPR. Wytrawny badacz socjalistycznej gospodarki… Przyszły profesor ekonomii przyszedł na świat w nadwołżańskiej Samarze w 1898 r. Ziemiańska rodzina Wakarów w XVIII w. miała majątek w okolicach Mohylewa. Po I rozbiorze Rzeczypospolitej tereny te stały się częścią Imperium Rosyjskiego. W końcu XVIII w. pradziadek Aleksego – także Aleksy – wstąpił do rosyjskiego wojska, robiąc tam oficerską karierę. Jego syn Modest był rosyjskim generałem, przez pewien czas także opiekunem młodego Piotra Czajkowskiego, a wnuk Anatol – ojciec Aleksego – prawnikiem. Pracował m.in. w petersburskim Ministerstwie Sprawiedliwości, a później na prowincji.

Bezpaństwowiec w wolnej Polsce

W 1903 r. rodzina Wakarów trafiła do Królestwa Polskiego. Cztery lata później Anatol został prezesem Prokuratorii Generalnej. Zmarł w 1911 r. Matka Aleksego – Anna – była drugą żona Anatola. Pochodziła z rosyjskiej rodziny Muszkinów. Po śmierci męża rozpoczęła pracę jako felczerka w klinice Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1907 r. Aleksy wstąpił do warszawskiego III Rządowego Gimnazjum Filologicznego. Była to szkoła państwowa z rosyjskim językiem wykładowym. W 1915 r., w obliczu zbliżających się wojsk niemieckich, placówkę ewakuowano do Moskwy. Tam też dotarł Aleksy, co...