Zastosowanie zasady proporcjonalności przez zamawiającego

Wystąpienie przesłanek wykluczenia nie przesądza o wykluczeniu wykonawcy z postępowania o zamówienie publiczne. Przed podjęciem takiej decyzji zamawiający powinien przeprowadzić tzw. dwustopniowy „test proporcjonalności”.

Wykluczenie wykonawcy, a następnie odrzucenie jego oferty, jest czynnością najdalej ingerującą w status wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Nie ulega zatem wątpliwości, że sankcja ta powinna być stosowana w sposób wyważony i z dużą dozą ostrożności.

1. Co mówi o wykluczeniu ustawa?

Ustawa z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych („Pzp”) zawiera szereg rozwiązań, które mogą doprowadzić do braku wykluczenia oferenta, mimo zmaterializowania się względem niego jednej z podstaw wykluczenia. Takim „narzędziem” prawnym jest m.in. obowiązek podejmowania przez zamawiających działań w postępowaniu proporcjonalnie do celu, który zamierzają osiągnąć, tj. wyboru oferty wykonawcy dającego rękojmię należytej realizacji zamówienia, czemu powinny towarzyszyć czynności wyważone, niezbędne, jak i właściwe do okoliczności sprawy.

Powyższe niesie ze sobą ten skutek, że wykonawca, który dopuścił się działań wpisujących się w dyspozycję jednej z określonych przesłanek wykluczenia, nie podlega „automatycznemu” wykluczeniu z postępowania. Przed podjęciem w tym zakresie decyzji zamawiający powinien przeprowadzić tzw. dwustopniowy „test proporcjonalności”. W pierwszej kolejności polega on na dokonaniu analizy, czy wykluczenie danego oferenta będzie działaniem adekwatnym z perspektywy jego sytuacji podmiotowej. A w drugiej kolejności, czy dane...