Akcja pod Arsenałem bez legendy

autor zdjęcia: asdasds

źródło: Rzeczpospolita

Ulica Długa w Warszawie. 26 marca 1943 r. doszło do odbicia z rąk Gestapo Janka Bytnara „Rudego”

źródło: Rzeczpospolita

Miasto szpiegów Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2025

autor zdjęcia: Kronika Warszawy, nr 4/36, 1978, s. 120/wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

Zdjęcie z planu filmu „Akcja pod Arsenałem” (1977) w reż. Jana Łomnickiego

26 marca 1943 r. u zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej w Warszawie, w pobliżu budynku Arsenału, członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów dokonali udanej akcji odbicia z rąk Gestapo Janka Bytnara „Rudego”. Jak to wyglądało naprawdę?

Wreszcie jest. Ciemna sylwetka auta. Wyłania się na końcu ulicy. To więźniarka. W komitecie powitalnym napięcie sięga granic. Dłonie zaciśnięte na kolbach pistoletów, palce na zawleczkach granatów.

Nagle, akurat w takim momencie, z najbliższej bramy wychodzi policjant. Staje na chodniku i kątem oka zauważa jednego z zamachowców. Nawet nie jego samego, lecz pistolet. Oczy policjanta robią się okrągłe niby spodki, jakby jeszcze nie rozumiał. W końcu rusza przed siebie jak taran, sięgając do kabury.

– Precz stąd – krzyczy Zośka. – Odejdź, jeśli ci życie miłe!

Granatowy bulgoce z gniewu. Nie będzie mu tu gówniarz… Ale Zośka jest szybszy, strzela. Mężczyzna pada na ziemię. Jego mundur dziurawią kolejne kule.

Ciężarówka jest już na rogu Bielańskiej. Kierowca dostrzega zamieszanie. Powinien wjechać w Nalewki, przecież zmierza na Pawiak, ale dodaje gazu i skręca w Długą. Pisk opon.

I teraz akcja gwałtownie nabiera tempa. Ale tu dygresja. Już wkrótce Aleksander Kamiński – bo to z niego ten opis – weźmie tę historię na literacki warsztat. Nada jej zupełnie inny wymiar. To już nie będzie akcja Szarych Szeregów, lecz wydarzenie kosmiczne. Jego opowieść zaś nie będzie już zwykłą historią – stanie się eposem o nieśmiertelnych, jak u Homera.

„Iliada”: „Gniew, bogini, opiewaj Achilla,...