Symboliczna kara dla Niemców

źródło: Rzeczpospolita

Niemcy wciąż naciskają na Polskę w sprawie zwrotu tzw. Berlinki. Zakrawa na ironię losu i symbol, że ten słynny zbiór archiwaliów znalazł się właśnie w Krakowie. Jakby za karę za niemieckie zbrodnie nie tylko przeciw ludzkości, ale i przeciw kulturze oraz nauce. Za książkobójstwo.

Ostatnie lata w stosunkach polsko-niemieckich stoją pod znakiem dyskusji o reparacjach. Przedstawiciele RFN przy każdej nadarzającej się okazji powtarzają, że z niemieckiej perspektywy kwestia ta jest prawnie zamknięta. Choć sprawy te bezpośrednio się nie wiążą, nic nie stoi dziś na przeszkodzie, by dokładnie tak samo powtarzać, że z perspektywy polskiej zamknięta jest także kwestia zwrotu „Berlinki” – toutes proportions gardées. Tymczasem tak jednoznacznych głosów nie słychać. Trudno też nie odnieść wrażenia, że w dyskursie publicznym ulegamy wręcz nierzadko narracji naszych sąsiadów, którzy różnymi kanałami, także przez gremia współpracy polsko-niemieckiej, mniej lub bardziej dyskretnie forsują pogląd, jakoby między Polską a Niemcami istniał jakiś rodzaj symetrii w zakresie konieczności zwrotu dóbr kultury.

A przy tym „Berlinka” stanowi jeden z głównych przedmiotów zainteresowania strony niemieckiej. Warto w tym miejscu rzucić nieco więcej światła na historię i status tego zasobu, obejmującego bezcenne zbiory archiwalne z dawnej Pruskiej Biblioteki Państwowej, przechowywane obecnie w Krakowie.

Hekatomba bibliotek

Niemiecka agresja na Polskę nader szybko okazała się także wyniszczającą kampanią wymierzoną w polską naukę i kulturę. Już w październiku 1939 r. z Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy oddelegowano na podbite przez Wehrmacht tereny...