Jidisz, kultura zanikająca
Jidisz, kultura zanikająca
Rozmowa z Chone Shmerukiem, profesorem literatury jidisz Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.
Czy kultura jidisz należy już do historii?
Ten język jest umierający. Umiejętność mówienia w jidisz jest dziś rzadka w Polsce. Niestety, jest to język zanikający nie tylko w Polsce. Nie ma ludzi mówiących w jidisz poza bardzo ortodoksyjnymi Żydami, którzy widzą w tym języku pozostałość tradycji. Takie skupiska są w Izraelu: w Jerozolimie, Safedzie, trochę w Tel Awiwie, w Hajfie, w Bnej-brak. Są w Nowym Jorku, w Belgii, w Londynie i Paryżu, ale język jest zanikający -- o ile starsi ludzie mówią między sobą w jidisz, o tyle młodzież już porozumiewa się po hebrajsku, nawet w synagogach, które należą do chasydów. Rozumieją jak się mówi do nich w jidisz, ale odpowiadają po hebrajsku. Nie mając nowoczesnego ośrodka, w którym ten język mógłby się rozwijać, jakim była Polska do II wojny światowej, jidisz nie ma większych widoków na rozwój. Niegdyś opuszczano religijne środowisko dla środowiska świeckiego mówiącego w jidisz. Dziś środowisko świeckie to w Izraelu -- hebrajski, w Ameryce -- angielski, a w innych krajach inne języki narodowe. Jidisz to kultura, która zanika, mimo że jest pewne zainteresowanie u młodzieży, ale nie wykracza ono zazwyczaj poza naukę języka na poziomie...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta