Kremlowski sfinks

autor zdjęcia: Alexsey Druginyn

źródło: AFP

Gleb Pawłowski: „Portret z czerwoną porzeczką”. Lilia Szewcowa: spojrzenie z boku

autor zdjęcia: Ruslan Krivobok

źródło: AFP

źródło: Bridgeman Art Library

„Madonna Piotrogrodzka” Kuźmy Pietrow-Wodkina, znana też jako „Rok 1918 w Piotrogradzie”: katastrofa czeka za rogiem

Dopóki Zachód będzie usiłować tłumaczyć motywacje i politykę władców Rosji przy użyciu takich pojęć, jak „dobro wspólne", „umacnianie postaw obywatelskich" czy „modernizacja państwa", nie zrozumie zgoła nic. Na szczęście istnieją jeszcze analitycy rosyjscy.

Aneksja Krymu zaskoczyła ekspertów. Dla wielu była ona kolejnym z licznych dowodów na to, że polityka rosyjska jest irracjonalna, zgodnie ze słynną frazą dziewiętnastowiecznego poety i dyplomaty Fiodora Tiutczewa, który przekonywał, że Rosji nie można pojąć rozumem, a tylko w nią wierzyć.

Taka sakralizacja to dobre usprawiedliwienie niesprawdzających się prognoz. Skrywa bowiem trywialną przyczynę błędu, czyli nieprzystawalność pojęć do opisywanej rzeczywistości. W niej bowiem należy szukać powodu naszych intelektualnych porażek, a nie w niewielkiej wrażliwości teologiczno-mistycznej. Błąd powstaje wtedy, gdy na rosyjską rzeczywistość nakładamy pojęcia i schematy nauki zachodniej.

Trzeba zrozumieć najprostszy fakt: Rosja to nie Zachód. Dlatego zamiast z zachodniej socjologii i politologii lepiej czerpać z dorobku samych Rosjan. Oni lepiej rozumieją i opisują własną tożsamość. Mają wiele świetnie działających niezależnych think tanków, które rokrocznie wypuszczają w świat dziesiątki wartościowych analiz.

Władza, tylko władza

Rosjanie są przekonani, że stworzyli oryginalną i odrębną cywilizację. Również na gruncie polityki. Lilia Szewcowa, opozycyjna politolożka, opisując system polityczny, wskazuje na trzy jego konstytutywne cechy: władzę personalną, połączenie władzy i własności oraz dążenie do utrzymania geopolitycznych stref...