Polska powstała dzięki Ameryce

autor zdjęcia: Krzysztof Skłodowski

źródło: Fotorzepa

Rozmowa Mazurka | Piotr Zaremba, historyk, publicysta

Dlaczego w Warszawie mówi się „plac Wilsona", a nie „Łilsona"?

Bo tak się wymawiało przed wojną. Tak jak rondo Waszyngtona, a nie Washingtona, jest i plac Wilsona – to efekt popularności tej postaci w Polsce.

A dlaczego w ogóle ma swój plac? Bo miły pan?

(śmiech) Problem w tym, że on wcale nie był miły. To był dość kostyczny profesor, wyzbyty wszelkich sentymentów, nie lubił ludzi, a i jego trudno było polubić.

Więc się zasłużył, jak rozumiem.

Ma ten plac od 1926 roku z poczucia głębokiej wdzięczności wobec niego i Stanów Zjednoczonych. Polska powstała dzięki Ameryce w sposób dosłowny.

Nie przesadzasz?

Gdyby USA w kwietniu 1917 roku nie weszły do I wojny światowej i nie przesądziły o jej losach, to prawdopodobnie wygrałyby ją Niemcy i reszta państw centralnych. Być może wtedy też powstałaby Polska, ale jako protektorat niemiecki i część tak zwanej Mitteleuropy. Jako suwerenne państwo zaistniała dzięki Amerykanom.

Ameryka przesądziła o losach wojny?

To był moment, w którym Rosja wycofała się już z wojny i Niemcy mogły pchnąć gigantyczne siły na front zachodni. Gdyby nie setki tysięcy nowych żołnierzy z Ameryki, Berlin wygrałby wojnę.

To wkład Ameryki, a osobisty Wilsona?...