Olędrzy znad Wisły

autor zdjęcia: Marek Kobylański

źródło: Rzeczpospolita

Stary drewniany zbór luterański w Nowym Secyminie służy dziś parafii rzymskokatolickiej.

W Nowym Secyminie, Kazuniu, Grabinie i wielu innych miejscowościach można zobaczyć pozostałości niezwykłego osadnictwa sprzed lat.

W Secyminie Nowym olędrzy mieszkali do 1945 roku. Do dzisiaj zachowały się ślady ich obecności, m.in. zabytkowy drewniany zbór luterański, zbudowany w 1924 roku, i stary cmentarz. Pozostało też kilka zabudowań gospodarskich. Ci sami osadnicy mieszkali też przed laty m.in. w Kępie Oborskiej, Okrzewskiej i Falenickiej, w miejscowości Jeziorna Królewska. Ich domy rozsiane są między Dobrzykowem a Iłowem (na południowy wschód od Płocka) oraz Nowinami a Wilkowem nad Wisłą (na zachód od Nowego Dworu Mazowieckiego). Zapomniane cmentarze, na których spoczywają, są m.in. w Śladowie i Nowinach.

Już od XVI wieku

Kim byli olędrzy? Tak niektórzy nazywali osadników na prawie holenderskim, a z czasem, szerzej, kolonistów, którzy mogli pochodzić zarówno z Holandii, jak i Niemiec, Szkocji czy Węgier.

Pierwotnie olędrami nazywano jednak osadników pochodzących z Fryzji i Flandrii, którzy przybyli na ziemie polskie w XVI wieku. Ekspansję rozpoczynali od Żuław Wiślanych, a w późniejszych...