Legenda o Chamberlainie

źródło: Forum

W listopadzie minęła 78. rocznica śmierci Arthura Neville'a Chamberlaina 
– głównego realizatora kontrowersyjnej polityki appeasementu wobec Niemiec 
w latach 30. XX w. Ostatnie lata życia położyły się cieniem na całej jego biografii.

Kiedy w 1998 r. w Birmingham gościli przywódcy państw G8, w miejscowym muzeum miała miejsce niewielka wystawa poświęcona rodzinie Chamberlainów. Biorący udział w szczycie kanclerz Niemiec Helmut Kohl wyraził zainteresowanie osobą Austena Chamberlaina – ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii z lat 20., starszego syna Josepha, który z kolei jako burmistrz Birmingham przyczynił się do rozwoju miasta. Wystawa tylko mimochodem wspominała jednak o przyrodnim, młodszym bracie Austena, choć ten doszedł do najwyższego stanowiska w kraju. Krótki napis informował: „Neville w 1937 r. został premierem i odegrał ważną rolę w wypadkach prowadzących do drugiej wojny światowej".

Choć Walter Elliot, brytyjski polityk Partii Konserwatywnej, trafnie zauważył w 1957 r., że życie człowieka należy rozpatrywać jako całość, nie zaś z perspektywy konkretnego sukcesu czy porażki, to rzeczywistość często wygląda zgoła odmiennie. Podobnie było w przypadku Neville'a Chamberlaina, którego dokonania sprzed objęcia funkcji premiera zostały przesłonięte przez późniejsze wydarzenia i ich interpretacje.

Z Birmingham na Downing Street

Winnych okolicznościach działalność publiczna Chamberlaina, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i centralnym, pozostałaby zapewne świadectwem sprawnego administrowania. Jako burmistrz Birmingham umiejętnie zarządzał miastem w warunkach I...