Artysta od trudnych tematów

źródło: Jacek Petrycki/Mat. Pras.

„Przesłuchanie” (1982) z Krystyną Jandą i Januszem Gajosem w rolach głównych

autor zdjęcia: Beata Kitowska

źródło: Rzeczpospolita

Ryszard Bugajski (1943–2019)

Ryszard Bugajski, reżyser, scenarzysta, prozaik, był twórcą, który nigdy nie schlebiał polskiej rzeczywistości.

Powiedział mi kiedyś, że nie został reżyserem po to, żeby kręcić komedie romantyczne i filmy science fiction: – Stale ładuję się w trudne sytuacje. Jak u Chandlera: „Kłopoty to moja specjalność". Mój film „Przesłuchanie" leżał zakazany przez siedem lat. Po kanadyjskim „Clearcut" liberalna krytyka zaatakowała mnie, że pokazuję Indianina jako człowieka okrutnego i brutalnego. Po „Graczach" dostało mi się ze wszystkich stron, przeciwko „Generałowi Nilowi" protestowała córka Emila Fieldorfa. „Układ zamknięty" kilka sił w Polsce starało się wykorzystać w celach politycznych. No, ale co mam zrobić?

Tradycje w genach

W swoich filmach portretował ludzi wkręconych w tryby historii, obserwował przemiany społeczno-obyczajowe i zwyrodnienia demokracji, mówił o etyce dziennikarskiej. Śledził mechanizmy prowadzące do nadużycia władzy, ale też szukał momentów, w których budzą się wyrzuty sumienia, a godność i wierność wyznawanym wartościom stają się tak ważne, że można za nie zapłacić najwyższą cenę.

– Nie jestem politykiem, ale nie pozostaję obojętny na rzeczywistość, w której żyję – tłumaczył mi. – Zresztą odziedziczyłem pewnie tę...