NIK: gminy błędnie rozliczają VAT

Połowa samorządów miała problem z ustaleniem, czy w danej transakcji występują jako podatnicy. Powód? Niejednoznaczne przepisy i ich wykładnie.

Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła, jak jednostki samorządu terytorialnego poradziły sobie z centralizacją rozliczeń VAT obowiązującą od 2017 r. Podstawowy wniosek z opublikowanych w czwartek wyników kontroli jest taki, że gminy wykonały obowiązek nałożony przez ustawodawcę, popełniając przy tym wiele błędów. „Wpływ na to miały głównie skomplikowane i niejednoznaczne przepisy prawa oraz niejednolite orzecznictwo w sprawach podatkowych" – komentuje Izba.

Kłopot z centralizacją

NIK zauważa, że centralizacja VAT była olbrzymim przedsięwzięciem, polegającym na całkowitej zmianie modelu rozliczeń samorządów. W poprzednich latach gminy oraz samorządowe jednostki budżetowe (np. szkoły, domy kultury, urzędy, ośrodki pomocy społecznej) rejestrowały się i rozliczały jako odrębni podatnicy VAT. Od 2017 r. gmina i jej jednostki są jednym podatnikiem VAT. Takie zmiany wymusiło orzeczenie TSUE (C-276/14) z 29 września 2015 r. i tzw. specustawa...