Postcovidowe specjalizacje Polski

Wobec wyzwań klimatycznych i zakłóceń łańcuchów dostaw nabiera kształtów idea autonomicznej Europy. Mamy szansę, jeśli wpiszemy się w megatrendy dekarbonizacji i cyfryzacji.

Kluczowym odniesieniem dla rozwoju, nie tylko w UE, stała się kwestia ochrony zasobów planety, zwłaszcza klimatu. Coraz częściej kwestionowane jest postrzeganie rozwoju pod kątem intensyfikacji konsumpcji i wzrostu PKB. Kate Raworth w pracy „Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI w." wskazuje na konieczność redefinicji celu ekonomii – już nie wzrost PKB, ale dobrobyt w równowadze z zasobami planety i potrzebami ludzkości. Grzegorz W. Kołodko nową ekonomię nazywa ekonomią umiaru.

Znaczenie kwestii klimatu ma odzwierciedlenie w zmianie polityki publicznej wpływającej na rachunek efektywności i na konkurencyjność gospodarek. Nowa optyka staje się faktem w polityce (unijny pakiet Fit for 55), znajduje wyraz w zmianie oczekiwań społecznych. Ochrona zasobów to cyrkularna gospodarka, odnawialność i wykorzystanie niskoemisyjnych źródeł energii – dekarbonizacja. Właśnie megatrend dekarbonizacji wydaje się najmocniej oddziaływać na gospodarkę. Ślad węglowy będzie barierą produkcyjną, ale i czynnikiem konkurencyjności.

Dekarbonizacji sprzyja drugi megatrend – cyfryzacja przyjmująca postać zastosowań technologii IT i sztucznej inteligencji (AI). Siła cyfryzacji ujawniła się w czasie pandemii – rozwiązania cyfrowe pozwoliły na substytucję mobilności fizycznej przez cybermobilność, co miało korzystny wpływ na dekarbonizację. Te dwa megatrendy kształtują...