Jak być człowiekiem i przetrwać

źródło: Mirosław Owczarek

Demokracja nie jest „ideologią" wypracowaną w gabinetach szlachetnych idealistów, ale praktyką wynikającą z dążeń adaptacyjnych wszelkich istot żywych wydestylowaną z doświadczeń wielu gatunków i ukierunkowaną na przystosowanie.

Każdy żyjący dzisiaj gatunek jest dokładnie tak inteligentny, jak wymagało tego jego przetrwanie

Ludzkość znalazła się w zapaści cywilizacyjnej. Trudno znaleźć jest obszar, który nie byłby w kryzysie – państwa, kościołów, rodziny, bezpieczeństwa i wielu innych. Najważniejsze z nich, bo zagrażające biologicznemu przetrwaniu, to kryzys ekologiczny i wojna atomowa. Wszystkie kryzysy wywołują efekt synergii, wzajemnie się wspierając, kreują zagrożenie niezwykle poważne.

W tym kontekście, ważne jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: jak inne organizmy żywe radziły sobie z kryzysami zagrażającymi ich przetrwaniu na przestrzeni setek tysięcy lat i w jaki sposób wychodziły z nich zwycięsko? Czy możemy wskazać w tej perspektywie cechy decydujące dla przetrwania?

* * *

Jednym z wielu przykładów są słonie, zwierzęta, którym trudno jest się schować, uciec i które wymagają dużej ilości pożywienia, co skazywać by je mogło na wyginięcie – a jednak przetrwały. Słonie mają największe mózgi spośród wszystkich zwierząt lądowych. Ich trąba, podobnie jak ludzka dłoń, jest wijącym się wyrostkiem przypominającym funkcjonalnie kończyny ludzkiego niemowlęcia. Dorosły słoń może dźwigać przedmioty o wadze do ok. 1 tony, ale też otworzyć łupinkę orzeszka ziemnego.

Jak stwierdza się w piśmie „Scientific American": „Po dziesięcioleciach...