Fundusz Pomocy, czyli kolejne wyzwanie dla samorządów

Konieczność zaspokojenia potrzeb uchodźców z Ukrainy jest także zadaniem dla samorządowych budżetów. Przepisy tzw. „specustawy uchodźczej” nie rozwiążą problemów z finansowaniem wydatków bieżących.

Wydaje się, że pomoc uchodźcom z Ukrainy w szerszym zakresie może stać się swego rodzaju zadaniem własnym gmin. Zadanie takie nie jest wprost wymienione w przepisach art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Uchodźców, którzy mają zamiar skorzystać ze stałego pobytu w polskich gminach należy uznać za mieszkańców tych jednostek samorządu. Tym samym stają się oni członkami gminnych wspólnot samorządowych i ich potrzeby stają się „zbiorowymi potrzebami wspólnoty samorządowej” w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.s.g. oraz art. 166 ust. 1 konstytucji. Konsekwencją jest przyjęcie, że zaspokajanie tych potrzeb jest zadaniem publicznym gmin, o charakterze zadania własnego.

Nowe zadania zlecone

Całokształtu zadań samorządów, realizowanych w związku z trwającym kryzysem, nie można potraktować jako zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Z ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.; dalej: specustawa uchodźcza) wynika, że tylko niektóre zadania mają taki charakter. Zgodnie z przepisami specustawy uchodźczej, zadaniami zleconymi są:

∑ wykonanie obywatelowi Ukrainy nieodpłatnej fotografii na potrzeby złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL;

∑ zadania wykonywane na podstawie polecenia wojewody, które dotyczą...