Józef Czapski. Żołnierz zakochany w sztuce

źródło: Alamy Stock Photo/BE&W

Józef Czapski w mundurze armii generała Andersa, styczeń 1943

źródło: Nardowe Centrum Kultury

Józef Czapski, „Autoportret z książkami”, 1973. Obraz można oglądać w warszawskiej Kordegardzie

Wystawa Józefa Czapskiego w Kordegardzie przypomina artystę żołnierza, który ocalał ze Starobielska i mówił o mechanizmach rosyjskich zbrodni i historycznych kłamstw. Dziś ich ofiarą jest Ukraina.

Symbolem niezmienności Rosji i „rosyjskiej idei" jest strzał w tył głowy, który dziś łączą polskie ofiary z czasu II wojny światowej i ofiary w ukraińskiej Buczy. 1940 i 2022. Świat się zmienił. Rosja nie. Uderza w elity, w cywili, chcąc pozbawić sąsiednie narody samodzielności, mszcząc się za każdy przejaw samostanowienia, niepodległości, demokracji.

Kilkanaście tysięcy polskich oficerów zginęło przecież w odwecie za przegraną przez Moskwę wojnę polsko-bolszewicka 1919–1921, gdy Polska zagrodziła drogę bolszewickiej rewolucji do Europy. Teraz głównym wrogiem „rosyjskiej idei" jest Ukraina. I można być pewnym, że jest tylko kwestią czasu, gdy ukaże się książka „ukraińskiego Czapskiego", który opisze barbarzyństwo i bestialstwo Rosji 82 lata po Katyniu, Starobielsku, Ostaszkowie.

Zmiana będzie jedna: ofiarami strzału w tył głowy będą nie Polacy, lecz Ukraińcy, bo Rosja jest raz carska, bolszewicka, innym razem Putina, ale zmieniają się tylko nazwy, zaś mechanizmy tego państwa od wieków, gdy Moskwa wyswobodziła się spod jarzma tatarskiego – przejmując jego metody, pozostają te same. Imperialna przemoc, brak partnerskiego podejścia do sąsiadów, traktowanie ich jako część imperium stanowiącego urojone „strefy wpływów". Prowokacje, tworzenie agentury, fake newsy, mordowanie cywili, dzieci, kobiet, starszych, branie „w jasyr", zsyłanie na Syberię....