Afgańska kolebka Europy?

autor zdjęcia: Karl Allen Lugmayer/Shutterstock

źródło: Rzeczpospolita

Afgańskie dziecko spoglądające na panoramę Kabulu z wraku czołgu porzuconego na pobliskich wzgórzach

autor zdjęcia: Muhammed Furqan/Alamy/be&w

źródło: Rzeczpospolita

Dzisiejsi Afgańczycy o jasnej karnacji, niebieskich oczach i wyraźnie greckich rysach (jak Pasztun na tym zdjęciu) są potomkami żołnierzy Aleksandra Wielkiego

autor zdjęcia: Shabnam Enayat/EyeEm getty images

źródło: Rzeczpospolita

Afgańskie kobiety znowu muszą nosić burki. Ale czy kogoś to dzisiaj obchodzi w Białym Domu, Pałacu Elizejskim czy na Downing Street?

Surowy górski pejzaż, z ubogą krzaczastą szatą roślinną to krajobraz Afganistanu. Który cudzoziemiec chciałby tutaj zamieszkać? Chyba żaden. Po pewnym czasie uciekają nawet najeźdźcy. Kto chciałby stąd uciec? Chyba wszyscy. I może w tym tkwi odpowiedź, dlaczego stamtąd pochodzimy.

Nikt nie wie, skąd wzięła się nazwa tego państwa. Co prawda, niektórzy językoznawcy doszukują się w przedrostku „Afgan” jakiejś aberracji imienia żyjącego w IX w. irańskiego władcy Apakana lub odniesienia do określenia „Abgan” odwołującego się do panowania nad tym obszarem dynastii Sasanidów w III stuleciu naszej ery. Nikt jednak nie jest w stanie wyłowić pewnego źródłosłowu nazwy „Afgan” z mroków starożytności. Pewne jest jedynie, że pierwszy pisemny zapis nazwy tego państwa pojawił się dopiero w III w. – w zapiskach króla Ariów i nie-Ariów, jak tytułowano Szapura I z perskiej dynastii Sasanidów. W perskim zapisie pahlawi czyta się nazwę tej krainy jako Wielki Chorasan, co oznacza Wschodni Kraj.

Holenderski znawca historii Afganistanu, wicedyrektor Międzynarodowego Instytutu Studiów Azjatyckich na Uniwersytecie w Leiden w Holandii, pułkownik Willem Vogelsang uważa, że przedrostek „Afgan” jest przeróbką słowa „Abojian” będącego nazwą ludu zamieszkującego w starożytności ziemie między Indusem i Wyżyną Irańską u podnóży Gór Sulejmańskich. Ta nazwa – chociaż w nieco innym brzmieniu – pojawia się także w księgach indyjskich. W sanskrycie: „Ariavarta”, co oznacza krainę Ariów. Kim byli owi Ariowie? I czy przypadkiem to nie ten sam lud, od...