Zwierzęta i wojna

autor zdjęcia: Genya SAVILOV/AFP

źródło: Rzeczpospolita

Bezpański pies w ruinach osiedla w Awdiejewce w obwodzie donieckim, 15 grudnia 2022 r.

autor zdjęcia: Sergei SUPINSKY/AFP

źródło: Rzeczpospolita

W ekoparku i na farmie strusi w Jasnogorodce nieopodal Kijowa Rosjanie zmasakrowali żyjące tam zwierzęta, 2 marca 2022 r.

autor zdjęcia: Dimitar DILKOFF/AFP

źródło: Rzeczpospolita

Odeski przyrodnik Iwan Rusiew przy zwłokach jednego z setek delfinów, które od początku inwazji straciły życie u wybrzeży Ukrainy, 28 września 2022 r.

Masowo giną zdezorientowane delfiny, ochronę tracą wyjątkowe ślepce piaskowe, a lisy i zające padają ofiarą wybuchowych pułapek zastawianych przez żołnierzy. Skala katastrofy, jaką rosyjska inwazja oznacza dla przyrody Ukrainy, jest trudna do wyobrażenia.

Na wojnie cierpią nie tylko ludzie. Ukraińskie kundelki, owczarki czy spozierające zza pazuchy koty jawią się jako partnerzy i towarzysze ogólnej, ponadgatunkowej niedoli. W naszej pamięci już na zawsze pozostaną obrazy takie jak ten, gdy cała rodzina ukraińskich uchodźców gnieździ się w samochodzie, a przez tylną szybę majaczy pysk zwierzaka, którego nikt nie zamierza porzucać. Ludzie gotowi byli raczej zostawić cenne rzeczy, dobrowolnie godzili się na jeszcze większe niewygody, aby tylko wziąć czworonoga.

Pamiętamy też apokaliptyczne kadry znad zniszczonego mostu w Irpieniu i ciągnące rzesze uciekinierów, co i rusz ktoś niósł tam psa albo kota. Takich przykładów było dużo więcej i do dziś ukraińskie zwierzęta są nie tylko tematem newsów, ale i obiektem akcji pomocowych, organizowanych również z Polski. I choć trudno przecenić skalę tego wsparcia, wciąż widzimy tylko mały wycinek dużo szerszego zjawiska, na które składają się losy nie tylko zwierząt domowych, ale też gospodarskich, hodowlanych i zwłaszcza dziko żyjących. Badacze, próbując opisać tę sytuację, mówią m.in. o „trwałych zmianach i zaburzeniach bioróżnorodności w strefach działań wojskowych” i dopiero na tym tle rysują swoisty szkic do sytuacji całej fauny.

Spójrzmy więc oczami...