Ucieczka z Wołynia

źródło: Rzeczpospolita

Rodzina Werników pochodziła z Wierzbiczna i gospodarowała na 26 hektarach. Jan miał pięcioro rodzeństwa – cztery siostry i brata

autor zdjęcia: archiwum prywatne (2)

źródło: Rzeczpospolita

83-letni Jan Wernik uciekł z Wołynia jako czterolatek. Mimo to wciąż pamięta część z traumatycznych zdarzeń ze swojego dzieciństwa

Zostały mi tylko szyszki, patyczki i ziemia z grobów dziadków, kamień z drogi bazaltowej do naszego domu i fragment cegiełki z jego ruin. To cały mój majątek. Z nimi chcę być pochowany – z tym kawałkiem mojego Wołynia.

W kolonii Wierzbiczno na Wołyniu, gdzie w 1940 r. przyszedłem na świat jako ostatnie z sześciorga dzieci, mieszkaliśmy pięknie i bogato na 26 hektarach. Jak opowiadały siostry, naszą drogą przez 200 metrów prowadził szpaler drzew wiśniowych i czereśniowych. Gdy kwitły, ludzie z miasta się zjeżdżali, by tędy spacerować. Jak dochodzili do domu, ojciec zapraszał, bo „kto przekroczył Wernika próg, tego zesłał Bóg”. Dawał też polskim i ukraińskim biedakom, co na przednówku chodzili po proszonym. Matka przestrzegała, by nie rozdawał tak hojnie, a on na to, że jak nam zabraknie, to Bóg się już o nas zatroszczy. Dawał też sowicie na budowę kościoła w okolicznej wiosce, mawiając, że Zasmyki bez kościoła to jak zorza bez poranka.

Odpolszczanie Wołynia

W Wierzbicznie były 92 gospodarstwa: polskie, ukraińskie, żydowskie. Zgodnie się żyło – z Żydem handlowało się wieprzkami i baranami, osadnicy czescy i niemieccy przyjeżdżali na wymianę handlową, z Ukraińcami się przyjaźniliśmy. Przy sianokosach odchodziły na zmianę pieśni polskie i ukraińskie, a żaby w stawach akompaniowały. Po pracy ojciec stawiał dwa stoły, na nich bimber, i dalej śpiewy. Tylko na święta narodowe, jak pod portretem Piłsudskiego nasi „Pierwszą Brygadę” śpiewali, to Ukraińcy spod oka patrzyli.

Po 17 września 1939 r. Ukraińcy na...