Byłam na Szewskiej

autor zdjęcia: Ireneusz Radkiewicz/pap

źródło: Rzeczpospolita

Juwenalia w Krakowie przerodziły się w manifestacje z powodu zamordowania Stanisława Pyjasa; 15 maja 1977 r.

Choć „Na Szewskiej” jest lekturą arcyciekawą i dziękuję Cezaremu Łazarewiczowi za tę książkę, to w moim odczuciu nie wszystko udało się autorowi wyjaśnić, wiele akcentów nie zostało celnie rozłożonych, a rozumowanie zawiera luki.

Sama go namawiałam, by zajął się sprawą Pyjasa. Cezary Łazarewicz jest uznanym i utalentowanym reportażystą, autorem książki, która powinna trafić na listę lektur szkolnych – „Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka”. A przecież teraz, po przeczytaniu „Na Szewskiej”, martwię się i czuję dziwne pomieszanie. Wszystko jest w tej książce rzetelnie poukładane, racje podzielone i wyważone, metoda wysnuwania wniosków klarowna, a całość świetnie się czyta. Skąd zatem poczucie skołowania i niedosytu? Wiadomo, że bohaterów tamtych wydarzeń (albo ich kolegów) trudno autorowi zadowolić. Starałam się jednak czytać „Na Szewskiej” bez emocji, wyłącznie „rozumem”. I była to pasjonująca lektura. Wymagająca jednak komentarza.

Pyjas nie był nikim

1. Staszek Pyjas nie był zdegenerowanym alkoholikiem. Łazarewicz cytuje nauczycieli i wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy opowiadają o wybitnie uzdolnionym i wykształconym młodym człowieku. Ale opinie te osłabia nie wiedzieć ile razy powtarzana mantra o nadużywaniu alkoholu. Powiem więc dobitnie, co myślę na ten temat. Filologia polska na UJ była w tamtym czasie kierunkiem elitarnym, co przecież Łazarewicz przyznaje. Staszek – chłopak z głębokiej prowincji, który musiał nadrabiać braki kapitału kulturowego, ale nigdy nie powtarzał roku, przeciwnie,...