Wywłaszczenie powinno być bardziej humanitarne

POSTULATY | Cel publiczny nie może uzasadniać krzywdzenia obywateli.

prezes Fundacji INLEGIS

Konstytucja RP gwarantuje prawo obywatela do słusznego odszkodowania w sytuacji, gdy zostaje wywłaszczony pod cel publiczny. Prawo to wyrażone jest w art. 21 ust. 2 Konstytucji. Zapis ten wygląda dostojnie, ale jest mało precyzyjny. Słysząc go, chcemy wierzyć, że odszkodowanie za wywłaszczenie jest pełne i wyrównuje wszystkie szkody wynikłe z wywłaszczenia. Ale praktyka pokazuje, że tak nie jest.

Odszkodowanie za wywłaszczenie nie obejmuje utraconych korzyści ani strat związanych z przerwaniem lub zakończeniem działalności gospodarczej. Nie uwzględnia również spadku wartości nieruchomości sąsiednich lub takich, które pozostaną właścicielowi po podziale.

Z punktu widzenia osób wywłaszczanych dodatkowym problemem jest to, że obecnie regulacje prawne dotyczące wywłaszczeń pod cele publiczne są niespójne. Każda ze specustaw – np. drogowa, kolejowa, lotniskowa, o CPK – zawiera odrębne, właściwe sobie rozwiązania. W efekcie tego np. każda określa inne zasady i wysokość wypłaty zaliczki na poczet odszkodowania. Normy prawa w tych obszarach wymagają pilnej zmiany, a zarazem przemyślanej kodyfikacji w przyszłości.

Wsłuchując się w...