Antykruchość Zachodu

Europa z pewnością nie jest monolitem, ale może być sprawną proaktywną koalicją wyprzedzającą ruchy przeciwnika na wojnie nowego typu.

Zarówno pandemia, jak i wojna w Ukrainie oraz liczne kryzysy finansowe wykazały, że Europa charakteryzuje się antykruchością: zdolnością do doskonalenia się pod wpływem kryzysów i wstrząsów. Antykruchość oznacza te cechy organizacji i jednostek, które sprawiają, że „czarne łabędzie” przynoszą im więcej korzyści niż strat, zgodnie z powiedzeniem: „Co cię nie zabije, to cię wzmocni”.

Pojęcie antykruchości wprowadził do nauki i do debaty publicznej Nassim Taleb, amerykański trader giełdowy, ekonomista i filozof znany na świecie z analizy „czarnych łabędzi”. Próbowałem przekonać w niedawno opublikowanym tekście („Rzeczpospolita” z 12 marca 2024 r.), że Rosja rozpoczęła swoją światową wojnę przeciw Zachodowi już w 2008 r. Dla wielu europejskich społeczeństw, w tym dla znacznej części naszego, ta wiadomość to „czarny łabędź”.

Odporność demokracji

Taleb zwraca uwagę na fakt, że nowoczesne systemy charakteryzują się kruchością, czyli nadmierną wrażliwością na wstrząsy, które mogą się okazać dla nich śmiertelnym zagrożeniem. A celem rosyjskiej wojny z Zachodem jest odzyskanie wielkomocarstwowej pozycji poprzez zburzenie zdominowanego przez Amerykanów zglobalizowanego porządku świata i zapewnienie sobie uznanej przez cały świat sfery wpływów, porównywalnej z dawnym imperium Romanowów lub radzieckim.

Nie ma wątpliwości, że porządek...