Niemcy powinny być najważniejszym krajem Unii

autor zdjęcia: Adam Burakowski/East News

źródło: Rzeczpospolita

Wykład prof. Chantal Delsol w Szkole Głównej Handlowej, współorganizowany przez Centrum Myśli Jana Pawła II, Warszawa, 14 maja 2024 r.

Kondycja zachodniej demokracji jest dziś gorsza niż w latach 30. XX wieku. Wtedy wydawało się, że wyjściem jest „oświecona dyktatura”. Nazizm i komunizm pokazały nam, że tak nie jest. Ale innego pomysłu na przyszłość nie znaleźliśmy. Rozmowa z Chantal Delsol, profesor filozofii politycznej, historykiem idei

Polska świętuje 20. rocznicę przystąpienia do Unii Europejskiej. Przynależność do zjednoczonej Europy nie tylko pomogła naszemu krajowi nadrobić zapóźnienia cywilizacyjne, ale także utrzymać demokrację. Jednak Emmanuel Macron ostrzega w wywiadzie dla „The Economist”, że Unia „jest śmiertelna”. W samej Francji skrajna prawica uzyskała w wyborach do Parlamentu Europejskiego dwukrotnie lepszy wynik niż Odrodzenie, ugrupowanie prezydenta. Demokracja na Zachodzie jest zagrożona?

Demokracja w starej Europie jest dziś w gorszej kondycji niż w latach 30. Wtedy stawiano jej punktowe zarzuty: korupcja, niestabilność. Ale panowało powszechne przekonanie, choćby u Jacques’a Maritaina, że demokracja może zostać zastąpiona „dobrą dyktaturą”. Dziś podważana jest sama idea demokracji, a nie tylko jej takie czy inne słabości. Jednak po doświadczeniach nazizmu i komunizmu dobrze wiemy, że nie ma czegoś takiego jak „dobra dyktatura”. Jeśli więc stracimy demokrację, nie mamy w zamian żadnego innego rozwiązania. Stajemy przed nieznanym. To wywołuje ogromny lęk.

Dlaczego demokracja zawiodła? Donald Trump stale zarzuca jej „korupcję”, chce „osuszyć bagno”. To prawidłowa diagnoza?

Zachodnia demokracja nie jest jakoś szczególnie skorumpowana. Powiedzmy, że jest w takim stopniu, jak ludzie byli zawsze skorumpowani na całym świecie. Jednak z demokracji...