Współczesna lekcja wersalu

autor zdjęcia: Zbiory K. Chojnackiego/ East News

źródło: Rzeczpospolita

Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski podpisują traktat wersalski 28 czerwca 1919 r. W ich wizji Polska idealnie pasowała do modelu forsowanego przez Woodrowa Wilsona – miała być nowoczesnym, demokratycznym i antyimperialnym państwem

Wydarzenia i rozterki ostatnich lat I wojny światowej ilustrują zaskakująco wiele dzisiejszych dylematów Polski, Europy i Ameryki.

Dniem Niepodległości Polski jest 11 listopada. Dzień ten jednak nie jest wspomnieniem zawieszenia broni (Jour d’Armistice), Pamięci (Remembrance Day) czy Weterana (Veterans Day), obchodzonymi we Francji, Wielkiej Brytanii czy USA w związku z przerwaniem działań wojennych 11 listopada 1918 r. U nas jest to ślad przekazania przez Radę Regencyjną władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej wrócił do Warszawy z więzienia w Magdeburgu.

Z punktu widzenia spraw krajowych trudno wskazać moment narodzin II Rzeczypospolitej. Nie było to jednoznaczne także przed wojną. Świętem państwowym 11 listopada stał się dopiero w 1937 r. Ustawa przyjęta w 11. roku rządów sanacyjnych, już po śmierci marszałka, ustanawiała dzień niepodległości „jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny”.

Tym samym na daleki plan schodzi nam, jak bardzo niepodległość i suwerenność Polski są – od samych swych początków – związane z uwarunkowaniami międzynarodowymi, a szczególnie z liberalną koncepcją ładu międzynarodowego, która przynajmniej stara się wprowadzić pojęcia sprawiedliwości i moralności do tej sfery. To niebezpieczne przeoczenie. Do dziś przynosi to negatywne skutki dla rozumienia przesłanek dobrobytu, bezpieczeństwa i niepodległości Polski.

Polska wraca na mapę Europy

Z punktu...