Zapomniane królestwo

autor zdjęcia: Wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

Książę Zdzisław Lubomirski, członek Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego, którą wraz z nim współtworzyli arcybiskup Aleksander Kakowski i hrabia Józef Ostrowski

autor zdjęcia: Wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

Rada Regencyjna udaje się na Zamek Królewski po złożeniu przysięgi w katedrze. Warszawa, 27 października 1917 r.

autor zdjęcia: Wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

Oficjalny stempel Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego

Czy Rada Regencyjna była bezwolną marionetką w rękach okupantów, czy rzadkim okazem realizmu Polaków?

W tej historii niejasne są nawet motywy niemieckich cesarzy konferujących jesienią 1916 r. w Pszczynie. Czy całkiem doraźny cel, jakim byli polscy rekruci, uzasadniał polityczne skutki odbudowy Królestwa Polskiego? To mało prawdopodobne – zwłaszcza że kompletne fiasko zaciągu do Polnische Wehrmacht, a zwłaszcza skutki kryzysu przysięgowego, nie anulowały niemieckich deklaracji, ale wręcz wzmocniły polskie pozycje. Zresztą Niemcy w 1916 r. nie byli aż tak zdesperowani, by ryzykować uzbrojenie niepewnej politycznie armii na własnym zapleczu. Zapewne kładziono kamień węgielny pod budowę powojennej Mitteleuropy, dokładnie według projektu Friedricha Naumanna – słabych, a zatem całkiem zależnych od Niemiec, wschodnioeuropejskich państewek przeznaczonych na kolonialne zaplecze imperium. Tak czy owak, słupy ogłoszeniowe w okupacyjnych guberniach czerwieniły się od obwieszczeń obu cesarzy wyczekujących odpowiedzi Polaków.

Polski poker

Aktu 5 listopada nie dało się ignorować, bo szybko przyniósł nadspodziewanie efekty. Sprawa Polski, uważana od dekad za zamkniętą, znów wyskoczyła jak diabeł z pudełka, zmuszając gabinety Wschodu i Zachodu do jakiejś reakcji. Choć rządy Rosji i Wielkiej Brytanii jednobrzmiąco protestowały, zakulisowo Londyn napierał na cara, aby czym prędzej obiecał Polakom więcej, niż deklarowały państwa centralne. Wystarczyły...