Jak wrócić do stołu

źródło: Rzeczpospolita

Tak długo, jak naczelną siłą kształtującą stosunki międzynarodowe były wartości i prawo międzynarodowe, Europa była filarem Zachodu. Kiedy na scenę weszła naga siła, Europa okazała się zbędna.

Wyraźna perspektywa negocjacji pokojowych między USA a Rosją, ponad głowami Ukrainy i całego Starego Kontynentu, wzbudziła zaniepokojenie w stolicach wielu europejskich państw. Takie ustanowienie nowego ładu bezpieczeństwa może dokonać się kosztem ich interesów. Może też okazać się historyczną cezurą dalszej utraty podmiotowości przez Europę. Przebieg spotkania prezydenta Wołodymyra Zełenskiego w Białym Domu i wszystko, co po nim następuje, pokazuje, że Zachód wyjdzie z tego bardzo poturbowany.

Aby odwrócić ten negatywny scenariusz, Europa musi zrozumieć, jak do tego doszło, a USA – że sojusze ją wzmacniają. Nie ma natomiast powrotu do status quo, w którym jedna ze stron mogła pozwolić sobie na zaniedbania w rozwoju i finansowaniu swojej obronności.

Jak do tego doszło

Rosja prowadzi politykę podważania ładu powstałego po upadku Związku Sowieckiego od bardzo dawna i z czasem przekracza kolejne granice eskalacji. Postępująca integracja krajów Europy Środkowej z NATO i UE oraz rozwój europejskich inicjatyw na rzecz Europy Wschodniej nasiliła ten kurs.

W 2005 r. zaczęło się od embarga na polską żywność, które było testem solidarności świeżo rozszerzonej Unii. Bruksela uznała to za akt przeciwko całej UE jako unii celnej i Rosja zniosła ograniczenia. Potem przyszedł czas na...