Nie ma pomysłu na demokrację

autor zdjęcia: Krzysztof Żuczkowski/Forum

źródło: Rzeczpospolita

Mamy obecnie proeuropejski rząd, który sprzeciwia się kluczowym elementom polityki europejskiej, takim jak Zielony Ład czy pakt migracyjny. Rezultat może być taki, że w potrzebie będziemy skazani na samych siebie.Rozmowa z profesorem Janem Zielonką, prawnikiem i politologiem

Co się dzieje z naszym światem po dojściu Donalda Trumpa do władzy?

Wszystko wywraca się do góry nogami. Kompletnie. Można to oceniać w krótszej i dłuższej perspektywie.

To może zacznijmy od tej krótszej.

W krótszej perspektywie to, co się dzieje, jest zaprzeczeniem porządku liberalnego, który Amerykanie sami zbudowali po II wojnie światowej. Oparto wtedy działanie świata na prawie międzynarodowym, prawach człowieka, wolnym handlu, otwartych granicach, za którymi szły określone normy moralne i prawne w relacjach między państwami. To była recepta na bezpieczeństwo i dobrobyt przy założeniu, że handel i stosunki międzyludzkie zmieniają naturę międzypaństwowych relacji. Dziś okazuje się, że ta diagnoza nie była trafna wobec takich państw jak Rosja.

Te filary runęły. Pytanie, dlaczego tak się stało, skoro świat miał być dzięki temu lepszy. Amerykanie, głosując na Donalda Trumpa, głosowali de facto przeciwko liberalnej demokracji, o której pan mówi?

Te zasady zostały odrzucone nie tylko w Ameryce, ale i w Europie. Kryzys liberalnej demokracji zaczął się dużo wcześniej. Od lat na fali była kontrrewolucja antyliberalna, skierowana przeciwko partiom centroprawicowym i centrolewicowym, podpisującym się pod zasadami, które wymieniłem.

Ale w Europie tak daleko to nie poszło, nie...