Odpady jako surowce: nowe spojrzenie i rosnąca rola systemu kaucyjnego

autor zdjęcia: mat. pras.

źródło: Rzeczpospolita

Piotr Okurowski, prezes zarządu Kaucja.pl

W dobie kryzysu surowcowego coraz częściej podkreśla się konieczność traktowania odpadów jak zasobów – składników gospodarki o obiegu zamkniętym, która zamiast generować śmieci, przetwarza je na nowo.

Obowiązujące przepisy unijne ustanawiają cele: już w 2025 r. co najmniej 77 proc. plastikowych butelek powinno być zbieranych selektywnie. Kluczowe stają się zatem mechanizmy zachęcające konsumentów do segregacji i zwrotu – w tym system kaucyjny. Polega on na doliczaniu opłaty (np. 0,50–1 zł) do ceny napoju, którą klient odzyskuje po oddaniu pustego opakowania. Dzięki temu niemal każda butelka lub puszka trafia bezpośrednio do recyklingu – skutecznie internalizując koszty zanieczyszczeń.

System kaucyjny: jak działa i co zmienia

Mechanizm systemu kaucyjnego przypomina w działaniu podatek Pigou – zmienia zachowania konsumenckie, bo wyrzucanie opakowania oznacza dosłowne wyrzucanie pieniędzy. Polska planuje uruchomić system kaucyjny w październiku 2025 r. Obejmie on jednorazowe butelki PET (do 3 l, kaucja 0,50 zł), puszki aluminiowe (do 1 l, kaucja 0,50 zł) oraz wielorazowe butelki szklane (do 1,5 l, kaucja 1 zł). Duże sklepy (powyżej 200 mkw.) będą zobowiązane do przyjmowania pustych opakowań i zwracania kaucji na miejscu; mniejsze punkty będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie. W praktyce oznacza to budowę gęstej sieci punktów zbiórki i punktów zwrotu,...