Palestyńskie dzieci, izraelskie sumienie

autor zdjęcia: EYAD BABA

źródło: Rzeczpospolita

Eyad BABA / AFP

Jaki jest Izrael po prawie dwóch latach wojny w Strefie Gazy? Jaki będzie w przyszłości po tym wszystkim, co się tam wydarzyło i jeszcze lada moment wydarzy? I pytanie kluczowe: jaki los Izraelczycy – rząd i znaczna część społeczeństwa – przewidują dla 5 mln Palestyńczyków, zarówno tych ze Strefy Gazy, jak i z Zachodniego Brzegu Jordanu?

Jeszcze trochę pytań. Czy można rzeczowo opisać, jak Izraelczycy reagują na wojnę, którą toczy ich armia? I jak się to ma do zarzutów, że w Strefie Gazy dochodzi do zbrodni wojennych, może nawet ludobójstwa; że armia już dawno przekroczyła granicę obrony koniecznej przed terrorystami, a skali cierpień ludności cywilnej nie da się wytłumaczyć zapewnianiem bezpieczeństwa państwu żydowskiemu?

Mowa o państwie wyjątkowym, które powstało w wyniku największej zbrodni, Holokaustu. I Holokaust jest dla niego kluczowym punktem odniesienia.

„Z ogromnym bólem i pękniętym sercem” o ludobójstwie

Niektórzy politycy europejscy, jak premier Hiszpanii Pedro Sánchez, nazywają dzisiejszy Izrael „państwem ludobójczym”. To „ludobójstwo”, zbrodnia przeciw ludzkości najcięższego gatunku, coraz bardziej przykleja się do Izraela. Nieśmiało pojawia się i w debacie wewnętrznej, niedawno użył tego terminu Dawid Grossman, czołowy izraelski pisarz, laureat Międzynarodowej Nagrody Bookera i najważniejszej izraelskiej nagrody literackiej oraz – co ważne – krytyk rządu Beniamina Netanjahu i aktywista pokojowy. Jak powiedział włoskiej „La Repubblice”, „wiele lat odmawiał”, ale teraz, po tym, co przeczytał o Gazie, co zobaczył na zdjęciach stamtąd, i co usłyszał od ludzi, którzy tam byli, „z ogromnym bólem i pękniętym sercem” go używa.

Grossman jest...