Kto pierwszy dotrze do Indii?

źródło: Bridgeman Art Library

Puchar w ksztalcie jaguara, sztuka inkaska, XV w.

źródło: EAST NEWS

Portugalska flota przybywa z Brazylii do Lizbony, rycina Theodore’a de Bry, XVI w.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Podboje Hiszpanii i Portugalii w Nowym Świecie, XV – XVI w.

źródło: Corbis

Widok stolicy Azteków Tenochtitlan zdobytej przez Hiszpanów w 1521 r., rycina, XVI w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Hełm hiszpański z końca XV w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Hełm typu cabasett, XVI – XVI w.

źródło: Leemage/East News

Hiszpańskie okręty płyną na Azory, malowidło z pałacu królów hiszpańskich Eskurial pod Madrytem, koniec XVI w.

źródło: afp/imageforum/east news

Hiszpańsko-portugalski traktat z Tordesillas zawarty 7 czerwca 1494 r.

źródło: EAST NEWS

Portugalska mapa Brazyli i Argentyny z linią demarkacyjną wytyczoną w Tordesillas, XVI w.

źródło: AKG/East News

Flotylla Pedro Alvareza Cabrala, która w 1500 r. dopłynęła do brzegów Brazylii, rysunek, 1565 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Portugalski galeon, miniatura niemiecka, XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Wyprawa Juana de Grijalvy ląduje na Jukatanie i ściera się z Majami, rycina hiszpańska, XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Hiszpanie uprowadzają Indian do niewoli, rycina Theodore’a de Bry, XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Uwięziony przez Hiszpanów król Azteków Montezuma wzywa Indian do poddania się najeźdźcom, malowidło, szkoła hiszpańska, XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Cortes i Alvarado w starciu z Aztekami, rysunek z kroniki Diego Durana, XVI w.

źródło: The Art Archive/East News

Hernan Cortes, portret z XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Wojownik Majów, figurka terakotowa, V – X w.

źródło: Bridgeman Art Library

Hernan Cortes jako zdobywca Meksyku, litografia hiszpańska, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Rekonstrukcja bawełnianego kaftana azteckiego wojownika

źródło: The Art Archive/East News

Hernan Cortes i Indianka Marina, rysunek z kroniki Diego Durana, XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Hiszpanie gwałcą Indianki, rycina Theodore’a de Bry, XVI w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Zdobycie Tenochtitlan, 1521 r., nieznany malarz meksykański, druga połowa XVII w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Flotylla brygantyn Cortesa, rysunek, XVI w.

źródło: Bridgeman Art Library

Indianie atakują hiszpańską łódź, litografia, XIX w.

źródło: AKG/East News

Indianie budują okręty na rozkaz Cortesa, rysunek z kroniki Diego Durana, XVI w.

autor zdjęcia: Norbert Suchorzewski

źródło: Rzeczpospolita

źródło: AKG/East News

Plan zdobytego Tenochtitlan, rysunek z listu Cortesa do cesarza Karola V, 1524 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Schwytanie Cuauhtemoca, ostatniego władcy Azteków, malowidło, szkoła hiszpańska, XVI w.

źródło: AKG/East News

Hiszpanie atakują orszak króla Inków Atahualpy pod Cajamarką w 1532 r., rycina hiszpańska, XVI w.

źródło: Imageforum/East News

Francisco Pizarro, zdobywca Peru, mal. Daniel Vazquez Diaz, 1948 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Bitwa Hiszpanów z Inkami, malowidło z klasztoru w Cuzco, XVIII w.

źródło: Bridgeman Art Library

Inkaska złota maska, Peru, XIV w.

Epoka wielkich odkryć, pełnych przygód i niebezpieczeństw wypraw mających na celu znalezienie drogi do Indii, ma swoje miejsce w każdym podręczniku historii.

Romantyzm tych ekspedycji w nieznane, godny Homerowej „Odysei”, przemawia do każdego obdarzonego nawet minimalną dozą wyobraźni. Jest to też zamknięcie epoki, wszak uważa się rok 1492, rok odkrycia nowego zamorskiego kontynentu, za koniec średniowiecza. To oczywiście punkt widzenia mieszkańca Europy, bo ludności autochtonicznej przybycie białych zwykle nie wróżyło nic dobrego.

Koniec XV wieku przyniósł Europejczykom rewolucyjne zmiany w rozumieniu świata. Najpierw upadek cesarstwa bizantyjskiego w 1453 roku ogromnie skomplikował handel korzenny z na wpół mitycznymi Indiami. Kupieckie republiki włoskie stanęły w obliczu nowego, ekspansywnego imperium, które, owszem, popierało handel śródziemnomorski, ale na swoich zasadach. Wobec tego zaistniała potrzeba wyeliminowania kłopotliwego i nieobliczalnego pośrednika. Jednak to nie wenecjanie czy genueńczycy, bądź co bądź wciąż będący kupieckimi potęgami na Morzu Śródziemnym, dokonali przełomu. Świt nowej ery rozpoczął się w prowincjonalnej, biednej i marginalizowanej na arenie międzynarodowej Portugalii. To portugalscy żeglarze w kolejnych, coraz śmielszych wyprawach przesuwali granice znanego świata. Już przed upadkiem Konstantynopola Portugalczycy zajęli starożytną Ceutę, miasto i twierdzę na wybrzeżu Maroka, naprzeciw Gibraltaru, Maderę, archipelag Azorów, Wyspy Zielonego Przylądka. Kolejne wyprawy eksplorowały wybrzeża Czarnego...