Świadomość epoki, czyli uprzejme względy furii
Świadomość epoki, czyli uprzejme względy furii
Czy świadomość epoki, ale tej wielkiej epoki, jest darem tylko nielicznych ludzi?
Mówi pan o latach wojny?
Nawiązuję również do pana wiersza, do słów "nikt nie wie co i kiedy się zaczyna". .. Czy tylko po latach możemy rzeczywiście znać prawdę o tym, w czym uczestniczyliśmy? Określić to bez wahań?
Po latach obraz wydarzenia jest w każdym razie pełniejszy. Obraz epoki -- tym bardziej. Co do świadomej wiedzy o epoce w trakcie przeżywania jej: myślę, że niekiedy jest to, jak pan to ujmuje, wiedza nielicznych. Bywają okresy zbiorowej hipnozy, w Berlinie lat 30. , w Rzymie lat 20. , w Petersburgu pod koniec pierwszej wojny światowej. Również wcześniej. Tłumy ludzi podległych hipnozom nie wydają się predystynowane do jaśniejszej historycznej świadomości. Kierują się stadnym odruchem, podszeptem instynktu, emocjami, które wzbudzają charyzmatyczni przywódcy. Są w tym również chwile skupiania się w ludzkich duszach krążącego zła. I tajemnicze nadwyżki. Kobiety zaczynają nagle szczekać na rynku średniowiecznego Halle -- inazajutrz ta neurotyczna epidemia szczekania przenosi się do średniowiecznego Krakowa. ..
Można by uznać, że wiele się od tamtych czasów zmieniło. Zapewne. Ale nasz współczesny to jednocześnie odmiana człowieka wiecznego, który...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta