Barbarzyńcy w Śródziemiu

źródło: Forum Film

źródło: Forum Film

źródło: Forum Film

„Hobbit. Nieoczekiwana podróż” to znakomite kino fantasy, choć towarzysząca mu marketingowa otoczka wypacza dziedzictwo J.R.R. Tolkiena.

Dawno, dawno temu pewien oksfordzki profesor i wybitny znawca staroangielskiej literatury oraz europejskich mitologii napisał piękną powieść dla dzieci. „Hobbit, czyli tam i z powrotem" (1937) Tolkiena – historia wyprawy niziołka Bilba Bagginsa, krasnoludów i czarodzieja Gandalfa na Samotną Górę po skarb strzeżony przez smoka Smauga – została przetłumaczona na ponad 40 języków. Była wznawiana nieskończoną ilość razy.

Przez wiele lat opowieści o smokach, magii i rozmaitych stworach były traktowane w Hollywood po macoszemu, jako twórczość zarezerwowana niemal wyłącznie dla małych widzów. Kojarzyły się z disnejowskimi adaptacjami baśni braci Grimm czy Charlesa Perraulta (np. „Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków" i „Śpiąca królewna"), a nie z erudycyjną, ambitną literaturą fantasy.

Coś więcej niż bajka

Tymczasem „Hobbit, czyli tam i z powrotem" był czymś więcej niż książką dla dzieci, choć Tolkien pisał ją z myślą o najmłodszych czytelnikach. W istocie stanowił fragment przebogatej mitologii Śródziemia stworzonej przez pisarza na potrzeby sagi „Władca pierścieni" (1954–1955).

Sam Tolkien żałował później przyjętej w „Hobbicie" konwencji, która sprawiła, że stereotypowo zaklasyfikowano powieść jako bajkę. Próbował nawet ją przerobić, by pod względem tonu, poruszanych...