Nielegalne dowody i granice prowokacji

autor zdjęcia: Paweł Gałka

źródło: Rzeczpospolita

źródło: archiwum prywatne

Wojciech Jasiński

Warto uporządkować dyskusję nad zagadnieniem nielegalnych dowodów, gdyż skala uproszczeń i nieprawdziwych informacji, jakie pojawiły się przy okazji sprawy Sawickiej, była spora – pisze prawnik.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie Beaty Sawickiej spotkał się z szerokim zainteresowaniem opinii publicznej oraz stał się przedmiotem licznych wypowiedzi polityków. Warto nawiązać do tej dyskusji i zastanowić się nad znaczeniem rozstrzygnięcia SA w Warszawie dla praktyki orzeczniczej w sprawach karnych.

Nietrafny owoc

Wyjaśnienia wymaga przede wszystkim powszechne i niestety często nietrafne posługiwanie się terminem „owoce zatrutego drzewa". Warto podkreślić, że odnosi się on wyłącznie do tych dowodów, które zostały zdobyte pośrednio nielegalnie. Chodzi zatem np. o sytuację, w której organy ścigania w sposób niezgodny z prawem uzyskują informację o dowodzie (np. wymuszając przemocą wyjaśnienia od oskarżonego), a następnie uzyskują ten dowód – owoc zatrutego drzewa – ale już w sposób z prawem zgodny (np. udają się na miejsce, w którym oskarżony ukrył zwłoki i legalnie w toku oględzin zabezpieczają dowody rzeczowe). Owocami zatrutego drzewa nie są zatem te dowody, które zdobyte zostały bezpośrednio nielegalnie, np. wymuszone wyjaśnienia czy dowody zabezpieczone w toku nielegalnego przeszukania.

W wypowiedziach publicznych dotyczących sprawy Beaty Sawickiej można usłyszeć, że w Polsce nie obowiązuje zasada owoców zatrutego drzewa. W świetle wspomnianego powyżej częstego niezrozumienia znaczenia tego terminu...