Jedyna taka Ziemia

źródło: Bridgeman Art Library

„Planisferium (mapa nieba) Kopernika” Andreasa Cellariusa: słychać niemal harmonię sfer

To Kopernik spowodował, że nauka uznaje Ziemię, Słońce i Układ Słoneczny za obiekty pospolite. 470 lat po jego śmierci coraz więcej przemawia za ich wyjątkowością 
w skali kosmicznej.

Zasada kopernikańska jest konsekwencją filozoficzną wprowadzenia przez Mikołaja Kopernika systemu heliocentrycznego w dziele „O obrotach sfer niebieskich". Według legendy wielki astronom otrzymał świeżo wydrukowaną księgę na łożu śmierci, która nastąpiła 24 maja 1543 roku. System w niej opisany rugował z centrum Wszechświata Ziemię, a umieszczał tam Słońce, wokół którego Ziemia i inne planety krążyły po orbitach kołowych. Potem się okazało, że orbity te są eliptyczne, Słońce znajduje się tylko w centrum własnego układu planetarnego, a w ogóle system heliocentryczny jako pierwszy wymyślił i opisał Arystarch z Samos w III wieku p.n.e. Ale i tak heliocentryzm oznaczał rewolucję w nauce, nazwaną później przełomem kopernikańskim.

W Galaktyce niebezpiecznie...

Kluczem do zasady kopernikańskiej wydaje się słowo „przywilej", a jej sednem pozbawienie Ziemi uprzywilejowanego statusu w kosmosie. Nasza planeta nie zajmuje eksponowanej pozycji wśród ciał niebieskich, a i pod względem składu geologicznego, rozmiarów itp. należy do grona zwyczajnych obiektów tego typu. Zwyczajne jest Słońce, wokół którego krąży, pospolitością wionie także od innych planet, które zaliczają się do jego rodziny. Jak napisał fizyk i matematyk z Cambridge John D. Barrow w „Księdze wszechświatów": „Zamiast uważać, że Ziemia jest środkiem...