Niemiecka droga
Do chwili zjednoczenia Rzeszy w 1871 roku intelektualiści i pisarze niemieccy raczej marzyli o Europie, niż myśleli o niej na serio. Dopiero wiek XX stał się – na dobre i złe – czasem niemieckich „projektów europejskich".
Po wczesnonowożytnej, elitarnej „Republique des Lettres" oraz oświeceniowym poszukiwaniu „wiecznego pokoju" i odpowiadającemu mu ustroju dla państw kontynentu wiek XIX przyniósł początkowo wśród myślicieli niemieckiego kręgu językowego zwrot ku przeszłości i mitologizację starego Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Jego uniwersalna misja wypełnić się miała w oparciu o chrześcijańską tradycję i kulturę. Żyjący w dziesiątkach większych i mniejszych księstw i królestw, pozbawieni prawnych ram rozwiązanej przez Napoleona Rzeszy, niemieccy pisarze zaczęli tęsknić za jakąś uniwersalną, całościową ideą. Najsilniej uwidoczniło się to w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku w pismach romantyków (Novalis, Fryderyk Schlegel, Adam Müller, Franz von Baader).
Z drugiej strony dynamiczna ideologia nacjonalizmu, wzmocniona pruskim zachwytem nad własnym państwem narodowym, szczególnie po 1871 roku, odsuwała Niemców od myślenia w kosmopolitycznych i uniwersalnych kategoriach ogólnoeuropejskich. W Niemczech nie podejmuje się poważnych dyskusji ani z republikańskim projektem Claude-Henri de Saint-Simona, ani z poglądami Wiktora Hugo bądź Charlesa Mackaya. Ideę Stanów Zjednoczonych Europy oraz jakiejś federacji wolnych europejskich narodów gotowi byli popierać jedynie niemieccy emigranci (Josef Görres, Heinrich Heine, Ludwig Börne), propagując – wbrew politycznej...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta