Oczy ściganego zwierzęcia

autor zdjęcia: Darek Golik

źródło: Fotorzepa

Roz­mo­wa Ma­zur­ka | STELLA ZYLBERSZTAJN 
chrześcijanka z Izraela.

To brzmi szokująco.

Stella Zylbersztajn: Że zostałam antysemitką w getcie?

Powiedziałbym, że to zgrywa, ale pani, 89-letnia ocalona z Holokaustu...

Widziałam getto w Warszawie, zapłaciłam i przeprowadzili mnie tam. To było straszne przeżycie. Ci ludzie mnie odpychali od siebie. Ja się czułam Polką, nie byłam taka jak oni!

W końcu sama trafiła pani do getta, w Łosicach.

Żydzi w getcie byli okropni. Dla mnie to nie byli ludzie, to nie było życie, to była wegetacja.

To znaczy?

Dopiero niedawno zrozumiałam swoje ówczesne emocje. Otóż syjoniści idealiści wyjechali z Polski jeszcze w 1938 roku, komuniści idealiści uciekli do Rosjan, na miejscu zostali ludzie mali, ograniczeni, a w każdym razie tak ich wtedy oceniałam. Wystarczało im, że mogą przewegetować z dnia na dzień. Co to było za życie?!

Pani, nastolatka, chciała więcej?

Ja byłam stuprocentową Polką i chciałam o Polskę walczyć, a nie siedzieć w getcie!

Wróćmy do 1939 roku. Wybucha wojna, pani ma 14 lat. Pierwsze uczucie to strach?

Pierwsza była nienawiść, ze wszystkich sił nienawidziłyśmy Niemców. Usłyszałam, że w Warszawie polskie dziewczyny zapraszają żołnierzy do bramy, a gdy ci skuszeni idą, one przecinają im żyły żyletką. Marzyłam,...