Czy automatyczne przedłużenie umowy z konsumentem jest dozwolone

autor zdjęcia: M. P.

źródło: Rzeczpospolita

Piotr Szwechłowicz

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA | Przedsiębiorcy często zastrzegają w umowach z konsumentami, że po upływie „podstawowego” okresu obowiązywania ulegnie ona przedłużeniu. Pomimo powszechności takich klauzul kwestia, czy są one zgodne z prawem, wcale nie jest jednoznaczna.

Klauzula prolongacyjna (po angielsku określana jako roll-over) polega na zastrzeżeniu, że po upływie czasu, na jaki umowa została zawarta, zostanie automatycznie przedłużona – na czas oznaczony lub nieoznaczony. Często pozostawia się przy tym klientowi możliwość przeciwdziałania przedłużeniu umowy poprzez złożenie oświadczenia woli w odpowiednim czasie. Zazwyczaj klient musi złożyć takie oświadczenie jeszcze przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta pierwotnie.

Co mówi prawo

W polskich przepisach nie sposób znaleźć wyartykułowanego wprost zakazu stosowania klauzul prolongacyjnych w umowach z konsumentami. Można wyprowadzić z tego wniosek, że zgodnie z obowiązującą zasadą swobody kontraktowania nie ma przeciwwskazań, aby w umowie z konsumentem zastrzec automatyczne przedłużenie umowy.

Specyfika umów z konsumentami polega jednak na tym, że postanowienie umowne – choćby na pierwszy rzut oka wydawało się zgodne z prawem – może zostać uznane za tzw. postanowienie niedozwolone (art. 3851 –3854 kodeksu cywilnego), a ponadto ich stosowanie może zostać zakwalifikowane jako nieuczciwa praktyka rynkowa (art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym). Czy są przesłanki, aby klauzulę automatycznie przedłużającą umowę uznać za postanowienie niedozwolone?

Ile jest czasu...