Papieski pakt z diabłem

źródło: AFP

Pius XI nazwał Mussoliniego „mężem opatrznościowym, którego zesłał nam Stwórca”.

11 lutego 1929 r. podpisano traktaty laterańskie, które regulowały stosunki między Stolicą Apostolską a Włochami. Amerykański historyk David Kertzer stawia tezę, że bez wsparcia Watykanu włoski faszyzm nie rozwinąłby skrzydeł.

Kościół katolicki i faszyzm? Od 1963 r., gdy niemiecki pisarz Rolf Hochhuth zrobił z Piusa XII „papieża Hitlera", wylano morze atramentu to na obronę pontifeksa, to na dorzucanie kolejnych oskarżeń. Teraz amerykański historyk David Kertzer ów splot przesuwa na inną parę: papieża Piusa XI (Achille Rattiego, poprzednika Piusa XII) i Benita Mussoliniego. Kertzer jako jeden z nielicznych przewertował akta, które do 2006 r. były zamknięte na klucz w Tajnym Archiwum Watykanu. Na ich podstawie opisał okoliczności zawarcia przez Kurię Rzymską „paktu z szatanem", w języku polityki nazwanego riconciliazione (pojednanie). Jego książka „Papież i Mussolini. Nieznana historia Piusa XI i rozkwitu faszyzmu w Europie" ukazała się w Polsce nakładem Wydawnictwa Czarne.

Epokowa ugoda

11 lutego 1929 r. kardynał Pietro Gasparri, nr 1 po papieżu w Watykanie, powitał Mussoliniego na progu papieskiej rezydencji na Lateranie. Duce nie pocałował pierścienia, za to w Sali Papieży podpisał wraz z kardynałem epokową ugodę między Stolicą Apostolską a państwem włoskim. Dzięki traktatom laterańskim Ratti i jego następcy stawali się rządcami minipaństewka „wystarczającego papieżom tylko na to, by mogli pochować swoje zwłoki", jak kpił Mussolini, antyklerykał do szpiku kości. Dyktator dorzucał kontrahentowi...