Powtórka z niekonstytucyjności

Próby wkraczania władzy wykonawczej w sferę wymiaru sprawiedliwości nie są niczym nadzwyczajnym.

Na stronie internetowej Sejmu pojawił się poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1491). 19 kwietnia 2017 r. skierowano go do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, które odbędzie się 10 maja 2017 r. Nie opiniuję projektu, ale zgłaszam kilka uwag, mających oparcie przede wszystkim w ugruntowanym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, bo to kwestie o dużym znaczeniu dla niezawisłości sędziów i niezależności sądów.

To problem stary jak świat

Aleksander Mogilnicki, w latach 1924–1929 prezes Izby Karnej Sądu Najwyższego, napisał: „System wybierania przez sądy kandydatów na sędziów miał także słabe strony, był jednak o wiele lepszy od przedstawiania ich do nominacji przez ministra z własnej jego inicjatywy. Jeżeli minister sprawiedliwości był rzeczywistym zwolennikiem niezawisłości sądów – a takimi byli wszyscy ministrowie aż do przewrotu majowego z roku 1926 – to ta gwarancja była mniej ważna. W każdym razie sądy lepiej się orientowały co do wartości kandydatów do awansu niż minister, który po pierwsze zajmował to stanowisko bardzo krótko, nieraz po parę miesięcy, a poza tym z natury rzeczy nie znał większości kandydatów i musiał się opierać na opiniach swojego departamentu personalnego, który dawał o wiele mniejszą rękojmię...