Przymus jest przeciwieństwem mediacji

Im więcej nieufności do sądów, tym większa skłonność do innych rozwiązań.

Uprawnienie państwa do wiążącego rozstrzygania sporów nie ma absolutnego charakteru. W liberalnych społecznościach sądy są tylko jednym z elementów złożonego systemu załatwiania spraw spornych, których nie potrafią samodzielnie rozstrzygnąć skonfliktowane strony. Alternatywne wobec publicznej władzy sądzenia mechanizmy występują we wszystkich systemach prawnych, tworząc mozaikę różnorakich możliwości, z których obywatele mogą korzystać wedle własnych preferencji. Popularność i zaufanie do alternatywnych wobec sądów mechanizmów układa się sinusoidalnie. Dostrzec można jednak pewną prawidłowość. Im większe zastrzeżenia i krytyka sądów działających w strukturach państwa, im większy stopień społecznej nieufności do instytucji wymiaru sprawiedliwości, tym silniejsza tendencja do wykorzystywania mechanizmów alternatywnych.

Nie powinno przeto zaskakiwać, że gdy w debacie publicznej prezentowane są najróżnorodniejsze zarzuty pod adresem funkcjonowania sądów, kwestionowana jest efektywność...