Potrzeba etosu

Prof. Andrzej Tyszka Postawa obywatelskiej współodpowiedzialności i partycypacji w polityce 
– lokalnej czy publicznej – jest piętą achillesową polskiej rzeczywistości 
– pisze socjolog kultury i aksjolog.

Nadszedł czas restytucji etosu jako kluczowej i strategicznej kategorii dla naszej współczesnej aksjologii społecznej oraz dla przyszłego kształtu państwa, społeczeństwa i modelu wychowania. Niezbędny jest nam pilnie etos obywatelski jako etos służby społecznej, pracy i odpowiedzialności za dobro wspólne.

Łatwo sobie uzmysłowić niezbędność etosu na przykładach kontrastowych. Strach pomyśleć, kim staliby się sędzia, urzędnik, nauczyciel, policjant, oficer czy ksiądz bez etosu. A kim jest obywatel bez etosu?

Etos obywatelski to nie tylko zbiór poglądów, imperatywów, ideałów życiowych, celów, dyrektyw czy pouczeń moralnych. Wszystkie te elementy są wcielone w etos – jako sposób życia, współżycia i współdziałania. A więc jest to także określony społecznie obyczaj i sposób postępowania. Etos nie jest kwestią samych słów i haseł, ale zgodnych z nimi czynów. Treść etosu mówi, co należy do obowiązków i powinności ludzi przyzwoitych, a czego im robić nie wolno. Etos jest kwestią czynów, a nie samych słów i haseł,...